Biografia
Airis String Quartet
- Aleksandra Czajor-Kowalska I skrzypce
- Grażyna Zubik II skrzypce
- Malwina Tkaczyk altówka
- Mateusz Mańka wiolonczela
Airis String Quartet powstał w 2008 roku w Krakowie z nieokiełznanej studenckiej pasji do muzyki współczesnej. Kompozycje współczesnych polskich kompozytorów na czele z kwartetami Krzysztofa Pendereckiego, a następnie światowa literatura XX i XXI wieku od początku stanowiły fascynujące pole zespołowej eksploracji, choć zupełnie niestandardowe jak na repertuar dedykowany młodemu kwartetowi smyczkowemu. Odważny skok na głęboką wodę bardzo szybko przyniósł zespołowi pierwsze sukcesy konkursowe i uznanie publiczności, a studenckie marzenie o profesjonalnej karierze w kwartecie smyczkowym przerodziło się w świadomą decyzję o wyborze artystycznej drogi.
Zespół działa nieprzerwanie już ponad 14 lat. Uznawany obecnie za jeden z najciekawszych polskich kwartetów smyczkowych młodego pokolenia jest zdobywcą wielu nagród na miedzynarodowych konkursach, laureatem stypendiów i programów dotacyjnych. Ma na swoim koncie liczne nagrania płytowe, prawykonania, współpracę z wybitnymi artystami i kompozytorami, edukację w prominentnych ośrodkach muzycznych w Europie. Airis String Quartet wyróżnia niezwykła ekspresja sceniczna, szczerość emocji i szczególny zmysł w wykonawstwie muzyki XX i XXI wieku.
Airis String Quartet powstał w 2008 roku w Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie. Pierwsze kwartetowe kroki stawiał pod kierunkiem muzyków z Kwartetu Dafô, początkowo przy katedrze muzyki współczesnej a następnie również w katedrze kameralistyki. W niespełna pół roku od swojego powstania zespół osiągnął pierwszy znaczący sukces – zdobył II nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie. Wydarzenie to w znaczącym stopniu ukierunkowało kwartet w poszukiwaniach własnej artystycznej niszy.
Kolejne lata przyniosły wiele innych nagród i wyróżnień, m.in. na takich konkursach jak: Charles Hennen Competition w Holandii (EMCY Prize for Excellent Performance, 2012), Malta International Music Competition (III nagroda, 2015), Międzynarodowy Konkurs Kwartetów Smyczkowych im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (Nagroda Specjalna za najlepsze wykonanie utworu kompozytora XX wieku, 2017) oraz Międzynarodowy Konkurs Muzyki Kameralnej im. Ludwiga van Beethovena w Lusławicach (Nagroda Specjalna za najlepsze wykonanie utworu Krzysztofa Pendereckiego, 2017). Zespół był także laureatem dwóch programów stypendialnych: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska (2016) i Instytutu Muzyki i Tańca Artysta-rezydent (2015).
Poza Akademią Muzyczną im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie zespół kształcił się także w ArtEZ Conservatorium w Zwolle w Holandii w ramach studiów w klasie Jeroena Reulinga i Sary Kapustin (Rubens Quartet) , na Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu w ramach studiów podyplomowych w klasie Johannesa Meissla (Artis Quartet) oraz w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w ramach studiów podyplomowych w klasie prof. Piotra Szumieła (Apollon Musagète Quartett). Zespół był również członkiem prestiżowej European Chamber Music Academy (ECMA), a podczas licznych kursów mistrzowskich miał okazję pracować z wybitnymi artystami z takich zespołów, jak Ysaÿe Quartet, Quatuor Diotima, Alban Berg Quartet, Melos Quartet, Quatuor Danel, Szymanowski Quartet, Silesian String Quartet, Royal String Quartet czy Apollon Musagète Quartett.
Zespół miał także szansę uczestniczyć w niezwykłych kursach muzyki współczesnej Diotima Academy we Francji dla kwartetów smyczkowych i młodych kompozytorów, pod kierunkiem francuskiego Diotima Quatour. W kameralnym gronie (trzy kwartety i trzech kompozytorów z różnych krajów Europy) uczestnicy poznawali wzajemnie perspektywę twórcy i wykonawcy w procesie tworzenia muzyki nowej, tajniki technik wykonawczych i notacyjnych oraz eksplorowali skrajne możliwości brzmieniowe instrumentu. Kursy Diotima Academy były bardzo ważnym punktem w rozwoju zespołu.
Obecnie sami członkowie kwartetu realizują się również jako pedagodzy dzieląc zdobytym doświadczeniem i swoją pasją z młodszym pokoleniem- pracują jako wykładowcy na Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach i Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie oraz uczą w szkołach muzycznych w Opolu, Bytomiu, Dąbrowie Górniczej i Domosławicach. Aktywnie działają na rzecz popularyzacji kameralistyki od najwcześniejszych etapów edukacji artystycznej.
Pierwsze lata działalności i rozwoju zespołu oddane były bez reszty muzyce XX i XXI wieku, od Szostakowicza, Bartóka, przez atonalność, sonoryzm, aleatoryzm aż do dzieł najnowszych. Kwartet eksplorował też intensywnie twórczość współczesnych kompozytorów Krakowskich (czego owocem było np. nagranie pierwszej płyty dla Akademii Muzycznej w Krakowie z dziełami kameralnymi Zbigniewa Bujarskiego i Marka Stachowskiego). Chęć dalszego rozwoju jako profesjonalny kwartet smyczkowy naturalnie popchnęła zespół do podjęcia repertuaru wcześniejszych epok, poszukiwania artystów i pedagogów specjalizujących się w konkretnych okresach i nurtach muzycznych. Były to ekscytujące lata intensywnej edukacji na licznych miedzynarodowych kursach muzycznych, studiach w Holandii, Wiedniu, Belgii, lekcjach prywatnych z artystami uznanymi na świecie, podczas których kwartet poznawał tajniki bogactwa figur retorycznych w języku muzycznym klasyków Wiedeńskich, estetyki wykonawczej muzyki francuskiej, interpretacji i kontekstów dzieł romantycznych i późno romantycznych, technik notacyjnych i wykonawczych muzyki współczesnej.
Obecnie repertuar kwartetu jest bardzo szeroki i różnorodny. Zespół chętnie zestawia ze sobą dzieła różnych epok, dobierając je na zasadzie klucza dialogu, kontekstów, połączeń. W muzyce współczesnej kwartet odnajduje wolność, wyzwanie, dzikość, czyste karty do zapisania i pole dla kreatywnej interpretacji wymykające się kanonom tradycji wykonawczej. W klasyce odnajduje wytchnienie, porządek, genialny balans, przestrzeń do doskonalenia kunsztu instrumentalnego oraz zakorzenienie.
Zespół stale poszukuje nowych inspiracji, przestrzeni dla kreatywności i wolności twórczej. Chętnie sięga po repertuar nieoczywisty i nieznany (np. debiutancka płyta kwartetu Hartmann w całości poświęcona fascynującej twórczości zapomnianego antynazistowskiego niemieckiego kompozytora okresu II wojny światowej) i dokonuje licznych prawykonań (np. z jego inicjatywy powstało wiele nowych dzieł w ramach programu dotacyjnego IMIT Zamówienia kompozytorskie) - współpracował z kompozytorami takimi jak Miłosz Bembinow, Rafał Augustyn, Ib Nørholm, Paweł Łukaszewski, Michał Dobrzyński, Łukasz Pieprzyk, Anders Koppel, Clarck Nichols, Christian Mason. Airis String Quartet miał także ogromny zaszczyt dwukrotnie pracować z Maestro Krzysztofem Pendereckim nad jego II i III Kwartetem smyczkowym, które zajmują stałe miejsce w repertuarze zespołu i przyniosły artystom liczne nagrody na konkursach.
Zespół czerpie ogromną inspirację ze współpracy z innymi muzykami i zespołami. Wśród projektów kwartetu znajdują się kolaboracje z duetem akordeonowym Accosphere Duo, z triem perkusyjnym Amadrums, z zespołami wokalnymi (w wyniku tych kolaboracji powstały m.in. nagrania płytowe Accordion Anatomy, Airis String Quartet/Amadrums Trio/Łukasz Pieprzyk na septet instrumentalny i elektronikę, Ave Maria na kwartet i chór dziewczęcy Puellae Orantes). Zespół koncertuje także w kwintetach z klarnetem, saksofonem, fortepianem czy głosem. W 2021 roku Airis String Quartet dokonał także nagrań kompozycji Clarcka Nicholsa i Andersa Koppela na kwartet smyczkowy i mandolinę z wybitnym wirtuozem tego instrumentu Alonem Sarielem (płyta ujrzy światło dzienne w 2022 roku).
Airis String Quartet eksploruje także inne gatunki muzyczne - dokonał nagrań muzyki do gier komputerowych (Kholat, Father and son), ścieżki dźwiękowej Krzysztofa A. Janczaka do polsko-francuskiego filmu dokumentalnego Krzysztofa Rogulskiego Dans les pas de Marie Curie. W 2015 roku w studiu nagraniowym w Miami na Florydzie dokonał nagrań płyty Hello wraz z zespołem pop/RnB Daddy’s Cash Band a od 2018 roku współpracuje z zespołem Nocą Umówieni z którym nagrał dwie płyty Nocą umówieni(2018) i Ginczanka (2021) utrzymane w stylu muzycznym zwanym lyric fusion czerpiącym z poezji śpiewanej, jazzu, muzyki klasycznej i piosenki aktorskiej.